طرح "دارویار" بدنبال رفع موانع و چالشهای ناشی از تخصیص ارز دولتی به صنعت دارو از جمله عدم تأمین ارز دولتی و قاچاق معکوس دارو اجرا شد اما با گذشت چندماه پس از اجرا، با برخی نواقص و چالشها مواجه شد که در این میزگرد به آنها پرداختهایم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اواخر تیرماه سال گذشته بود که طرح اصلاح سیاستهای ارزی دارو موسوم به طرح "دارویار" به یکباره در کشور کلید خورد. این طرح به دنبال رفع موانع و چالشهای ناشی از تخصیص ارز دولتی به صنعت دارو از جمله قاچاق معکوس داروها (به دلیل اختلاف نرخ ارز دولتی و آزاد) و کمبود دارو به دلیل عدم تأمین ارز دولتی بود اما با گذشت چندماه پس از اجرا، با برخی نواقص و چالشها مواجه شد.
در همین راستا نشستی با موضوع چالشهای طرح دارویار و با حضور محمد آزادی پژوهشگر حوزه سلامت، سید علی فاطمی نایبرئیس انجمن داروسازان ایران، مهدی پیرصالحی رئیس اسبق سازمان غذا و دارو و نایبرئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی و مهدی سلطانی مشاور سازمان غذا و دارو به همت هسته سلامت مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) و با همکاری مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد که در ادامه متن این نشست را میخوانید:
آزادی: تا پیش از این به دلیل تخصیص ارز دولتی مشکلاتی نظیر عدم تأمین ارز مرغوب و مستمر وجود داشت و به دلیل پرداخت یارانه در ابتدای زنجیزه تأمین دارو و پایین بودن قیمت دارو، قاچاق معکوس دارو نیز شکل گرفته بود اما بالاخره در تیرماه سال جاری تصمیم گرفتند طرح دارویار اجرا شود که تاکنون با چالشهای مختلفی روبرو بوده است که ارزیابی این چالشها میتواند مسیر آینده صنعت دارو را روشن سازد.
پیرصالحی: زمانی که ارز ترجیحی اختصاص داده میشد، هم کمبود ارز داشتیم هم نامنظم بودن تخصیص ارز را شاهد بودیم و هم مشکلاتی نظیر قاچاق معکوس وجود داشت و از سوی دیگر به دلیل تخصیص ارز دولتی، این ارز باعث شده بود که صنعت کوچک بماند و توسعه نیابد. با همه این مشکلاتی که از سال 97 آغاز شده بود همیشه این تذکر از طرف صنعت داده میشد که با مشکلات کمبود دارو مواجه خواهیم شد ولی دولت مقاومت داشت و ارز دولتی دارو را حذف نمیکرد ولی در نهایت در تیرماه اجرای دارویار آغاز شد و نمیتوانستیم از اجرای آن منصرف شویم. اشتباه سیاستگذاران ما در طرح دارویار این بوده که نتوانستند بودجهها را به موقع تأمین کنند؛ اگر بودجه به موقع تأمین میشد این طرح تا الان به خوبی پیش میرفت ولی در حال حاضر داروخانهها و شرکتهای توزیع و صنعت تولید همگی گلهمند هستند و از همه مهمتر مردم هم گلهمند هستند یعنی در کشور یک طرح را اجرا کردهایم که به خاطر ناقص بودنش دولت و مردم و صنعت گلهمند هستند؛ علیرغم اینکه اجرای دارویار الزامی بوده است هیچ رضایتی را نتوانسته حاصل کند.
سلطانی: تداوم تخصیص ارز ترجیحی ضربه اساسی به مسئله ذخیره استراتژیک زده بود اما مسئله کاهش ذخیره استراتژیک مسئلهای بود که ما واقعاً هنوز هم نتوانستیم از چالش آن خارج بشویم؛ زمانی که ارز دولتی تخصیص مییافت به دلیل عدم تأمین به موقع ارز دچار کمبود دارو میشدیم و الان به دلیل کمبود نقدینگی صنعت دارو دچار کمبود دارو شدهایم. با این حال دارویار به عنوان مکانیسمی ایجاد شد که بتوانیم یارانه را از اول زنجیره به آخر زنجیره تأمین دارو انتقال بدهیم و یک سری از تبعات داخل زنجیره را کاهش بدهیم و از این جهت به نظر من کار خوبی صورت پذیرفته و قابل دفاع هم هست.
فاطمی: درباره محدودیتهایی که برای اجرای طرح دارویار مواجه هستیم صرفاً کمبود منابع نیست به مدیریت و اجرای این طرح هم برمیگردد. من نقدی که دارم به طراحی طرح دارویار، این است که تا امروز اگر جستجو کنید هیچ سند مدونی تحت عنوان طرح دارویار پیدا نمیکنید و بسیاری از متخصصین به عنوان یکی از ذینفعان اصلی این طرح که در داروخانهها بودهاند و بایستی در جریان این طرح قبل از اجرا قرار میگرفتند؛ مورد مشورت قرار نگرفتند که تکلیف خود را در این طرح بدانند. در دارویار با دو چالش اساسی مواجهیم که بحث اول تأمین نقدینگی و دیگری قیمتگذاری داروهاست؛ نباید صرفاً بگوییم که مشکلات دارویار با تأمین دارو حل میشود چرا که بعضی از سازمانهای دیگر پولی را که به عنوان دارویار دریافت میکنند برای قسمتهای دیگر هزینه میکنند و اصطلاحاً چالهها را پر میکنند و در اولویت آخر می خواهند فقط مطالبات داروخانهها را بدهند که این مسئله قطعاً به کل زنجیره انتقال دارو آسیب وارد میکنند.
