با فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تنش‌های سیاسی، بازار فولاد در ایران بار دیگر در مسیر صعودی قرار گرفته است. رشد نرخ دلار در کنار محدودیت‌های صادراتی، شرایطی را رقم زده که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ورق فولادی را هم‌زمان با دو فشار عمده روبه‌رو کرده است؛ افزایش هزینه تولید و کاهش پیش‌بینی‌پذیری بازار.

نوسانات اخیر نه‌تنها قیمت ورق گرم را تغییر داده است، بلکه در بخش ورق گالوانیزه نیز جهش‌های متوالی به چشم می‌خورد؛ در چنین فضایی، فعالان بازار جهت تصمیم‌گیری دقیق‌تر، بیش از هر زمان دیگری نیازمند داده‌های واقعی، نمودارهای مقایسه‌ای و تحلیل روند عرضه و تقاضا هستند.

بازار فولاد در حالت آماده‌باش بعد از فعال شدن ماشه و جهش دلار

فعال شدن «مکانیسم ماشه» و افزایش تنش‌های سیاسی، بلافاصله بر نرخ ارز در ایران اثر گذاشت و بازار فولاد را در وضعیت ناپایدار قرار داد. نوسانات شدید دلار باعث شده است که هزینه واردات مواد اولیه، انرژی و حمل‌ونقل افزایش یابد و تولیدکنندگان برای حفظ جریان تولید با چالش‌های تازه‌ای روبه‌رو شوند؛ از سوی دیگر، تغییرات نرخ پایه در بورس کالا و محدودیت‌های صادراتی نیز بر حجم عرضه در بازار داخلی سایه انداخته است.

به‌دنبال این تحولات، بسیاری از کارخانه‌ها جهت کنترل هزینه، بخشی از ظرفیت تولید خود را کاهش داده‌اند و خریداران عمده نیز سیاست‌های محتاطانه‌تری در پیش گرفته‌اند. این رفتار زنجیره‌ای به‌مرور موجودی انبارها را کاهش داده است و زمینه رشد بیشتر قیمت ورق فولادی را فراهم می‌کند. اگر این روند ادامه یابد، احتمال کمبود عرضه در هفته‌های آینده دور از انتظار نخواهد بود.

تاثیر نوسان ارز بر قیمت و عرضه ورق فولادی

وابستگی صنعت فولاد به نرخ ارز موضوعی انکارناپذیر است. بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های تولید ورق فولادی، از مواد اولیه گرفته تا تجهیزات نورد و حتی الکترودهای گرافیتی، مستقیما به دلار وابسته است؛ بنابراین هر جهش ارزی، بلافاصله خود را در قیمت تمام‌شده محصول نهایی نشان می‌دهد.

افزایش نرخ دلار نه‌تنها بهای تولید را بالا می‌برد، بلکه رفتار بازیگران بازار را نیز تغییر می‌دهد. کارخانه‌ها برای جلوگیری از زیان احتمالی، عرضه خود را محدود می‌کنند و خریداران عمده جهت حفظ نقدینگی، خریدهای خود را به تعویق می‌اندازند؛ این دو واکنش هم‌زمان، عرضه واقعی را کاهش می‌دهد و قیمت‌ها را در مسیر صعودی نگه می‌دارد.

در بازار داخلی، اثر این نوسانات در دو بخش کاملا مشهود است: اول، رشد قیمت ورق‌های تخت مانند ورق گرم و سرد؛ دوم، کاهش عرضه در بورس کالا به دلیل احتیاط تولیدکنندگان؛ در مجموع بازار فولاد ایران وارد مرحله‌ای از عدم‌قطعیت شده است که در آن تصمیم‌های کوتاه‌مدت بازیگران، مسیر قیمت را تعیین می‌کند نه سیاست‌های رسمی.

بررسی داده‌های بازار و نوسان قیمت ورق گالوانیزه در ماه‌های اخیر

روند قیمتی بازار فولاد در تابستان امسال نشان می‌دهد که ورق گالوانیزه، یکی از پرنوسان‌ترین محصولات زنجیره فولاد بوده است. این نوسان، هم‌زمان با رشد نرخ دلار و افزایش قیمت جهانی روی (Zinc)، به‌صورت مستقیم در بازار داخلی دیده شده است. بررسی داده‌های ثبت‌شده در هفته‌های اخیر، تصویری از حرکت تدریجی، اما مداوم قیمت‌ها به سمت بالا ارائه می‌دهد.

به‌عنوان مثال، جدول زیر تغییرات میانگین نرخ ورق گالوانیزه را در بازه مرداد تا مهر نشان می‌دهد:

جدول بالا نمونه‌ای از روند افزایشی آرام، اما پیوسته است که بر پایه داده‌های به‌روز منتشرشده در صفحه https://pivan.co/product-category/sheet/galvanize-sheet/ تنظیم شده است. این آمار نشان می‌دهد که بازار در ابتدای پاییز نیز همچنان تمایل خود را به رشد ملایم حفظ کرده و احتمال ثبات در محدوده قیمتی فعلی برای کوتاه‌مدت وجود دارد.

چشم‌انداز بازار ورق فولادی؛ آیا کمبود عرضه در راه است؟

با توجه به روند کنونی بازار و افزایش مداوم نرخ دلار، پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بازار ورق فولادی در آستانه یک دوره کوتاه از کاهش عرضه قرار دارد. بررسی داده‌های مربوط به تولید و فروش داخلی نشان می‌دهد که بخشی از کارخانه‌ها جهت مدیریت هزینه‌ها، ظرفیت تولید خود را به‌صورت موقت کاهش داده‌اند؛ از سوی دیگر، محدودیت در واردات ورق‌های پوشش‌دار مانند گالوانیزه نیز باعث شده فشار بیشتری بر عرضه داخلی وارد شود.

در سمت تقاضا، رشد پروژه‌های صنعتی و بازسازی شهری در نیمه دوم سال، نیاز به ورق فولادی را افزایش داده است. این تقاضای فزاینده، در کنار کاهش موجودی انبارها، به‌تدریج فاصله میان عرضه و مصرف را بیشتر می‌کند؛ فاصله‌ای که در نهایت می‌تواند به رشد دوباره قیمت‌ها منجر شود.

با وجود این چشم‌انداز، تحلیلگران بازار معتقدند که اگر سیاست‌های کنترلی در بورس کالا و برنامه تامین داخلی فولاد ادامه یابد، احتمال بروز کمبود شدید چندان بالا نیست؛ با این وجود، بازار در وضعیت «احتیاط مطلق» قرار دارد؛ یعنی خریداران و فروشندگان هر دو منتظر تثبیت شرایط ارزی و تصمیم‌های جدید اقتصادی هستند تا جهت بعدی بازار مشخص شود.

جمع‌بندی

تحلیل رفتار بازار فولاد در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که هم‌زمانی فعال شدن مکانیسم ماشه و افزایش نرخ دلار، ساختار قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد را به‌طور کامل دگرگون کرده است. ورق‌های فولادی، به‌ویژه ورق گالوانیزه، بیشترین حساسیت را نسبت به این نوسانات داشته‌اند و رشد تدریجی قیمت‌ها نشانه‌ای از فشار سمت عرضه است.

اگرچه در کوتاه‌مدت احتمال کمبود شدید وجود ندارد، اما ادامه محدودیت‌های تولید و افزایش هزینه‌های ارزی می‌تواند زمینه‌ساز افزایش دوباره قیمت‌ها در ماه‌های آینده شود؛ به‌طور‌کلی، ثبات این بازار، بیش از هر چیز، به سیاست ارزی و تداوم عرضه منظم تولیدکنندگان بستگی دارد.

پایگاه خبری تجریش