پالایشگاه فاز ۱۴ پارس‌جنوبی با فرمان رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسمی رسیده است؛ این پالایشگاه که سیزدهمین و آخرین پالایشگاه میدان مشترک گازی پارس‌جنوبی به‌شمار می‌آید، لقب ایرانی‌ترین پالایشگاه پارس‌جنوبی را به خود اختصاص داده است.
این پالایشگاه در واقع آخرین پالایشگاه میدان گازی پارس‌جنوبی است و پس از طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی که در آینده نزدیک تکمیل و گاز برداشتی آن به دیگر پالایشگاه‌های موجود ارسال می‌شود دیگر پالایشگاهی در پارس‌جنوبی ساخته نخواهد شد.
با وجود این با توجه به آنکه برنامه طرح توسعه فاز ۱۱ با روی کار آمدن دولت سیزدهم جانی دوباره گرفت، نیاز بود ظرفیت پالایشی در میدان مشترک پارس‌جنوبی هرچه سریع‌تر توسعه یابد و با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شد رکورد راه‌اندازی سه ردیف شیرین‌سازی پالایشگاه فاز ۱۴ در یک سال ثبت شد.
این پالایشگاه در فاصله ۱۰۵ کیلومتری از بخش دریایی و در ساحل کنگان استان بوشهر واقع شده است و وظیفه شیرین‌سازی گاز ترش استحصال‌شده از سکوهای دریایی این فاز را به‌عهده دارد.
برای ساخت این پالایشگاه در مساحت ۱۷۰ هکتار ۴۰ هزار تن سازه فلزی به‌کار رفته و ۶ هزار کیلومتر کابل‌اندازی انجام شده که این مقدار کابل برابر مسافت ایران تا کشور آلمان است، همچنین ۳ میلیون اینچ‌قطر لوله‌کشی برای ساخت این پالایشگاه انجام شده است. بتن‌ریزی انجام‌شده برای این سازه عظیم نیز ۶ برابر سازه بتنی برج میلاد تهران و معادل ۳۶۰ هزار مترمکعب بوده است.
البته پیش از راه‌اندازی این پالایشگاه، سکوهای دریایی این فاز با توجه به الزام برداشت گاز و جلوگیری از عدم‌النفع تا سال ۱۳۹۸ تکمیل شده بودند و روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب گاز غنی از این فاز برداشت می‌شد و بر همین اساس از آن زمان تاکنون از این فاز به‌طور تجمعی نزدیک به ۶۲ میلیارد مترمکعب گاز برداشت شده بود.
این پالایشگاه پارس‌جنوبی همچون دیگر طرح‌های دو فازی پارس جنوبی پس از دریافت ۵۶ میلیون مترمکعب گاز ترش، روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز متان یا گاز شیرین به شبکه سراسری تزریق می‌کند، همچنین تولید روزانه ۷۷ بشکه میعانات گازی، ۴۰۰ تن گوگرد و سالانه یک میلیون تن اتان و یک میلیون تن ال‌پی‌جی، حاصل پالایش گاز غنی استحصال‌شده از دریا در این پالایشگاه است.
برای ساخت این پالایشگاه پارس‌جنوبی به فراخور عملیات تعداد نیروی انسانی به‌صورت متغیر مشغول فعالیت بوده‌اند، اما در اوج عملیات حدود ۹ هزار نفر در این مگاپروژه فعالیت داشتند، اما انتظار می‌رود با بهره‌برداری و تکمیل عملیات توسعه تعداد نیروها به هزار و ۱۰۰ نفر برسد که میزان نیروی استاندارد برای راهبری پالایشگاه‌های مشابه به‌شمار می‌رود.
در طول پنج سال گذشته عملیات توسعه این پروژه هیچ حادثه منجر به جرحی در این پروژه اتفاق نیفتاده است. این پالایشگاه به دست توانمند نیروهای ایرانی اجرا شد و در ساخت آن نیز ۷۰ درصد تجهیزات به‌کار رفته ایرانی هستند که رکوردی در ساخت پالایشگاه‌های پارس‌جنوبی به‌شمار می‌رود.
برای ساخت این پالایشگاه شرکت ملی نفت ایران، ۵.۲ میلیارد دلار اعتبار تأمین و پرداخت کرده است که این مقدار برای سکوهای دریایی، خطوط لوله و تأسیسات خشکی هزینه شده است.
این پالایشگاه در موضوع محیط زیستی نیز همه استانداردهای الزامی را رعایت کرده است. به گفته سیدمهدی توسلی‌پور، مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی، وزارت نفت برنامه جامعی تحت عنوان جمع‌آوری گازهای همراه پالایشگاه‌های سیزده‌گانه پارس جنوبی را در دستور اجرا دارد که این طرح در حال مطالعه است. فاز ۱۴ نیز از این طرح مستثنا نیست و امیدوارم به‌زودی منابع مالی این طرح تأمین شود و شاهد کاهش مقدار گازسوزی در منطقه پارس جنوبی باشیم.
ضمن آنکه واحد ۱۲۹ تصفیه پساب پالایشگاه، وارد مدار تولید شده است که بخش عمده‌ای از آلاینده‌های پالایشگاه را تصفیه می‌کند. طبق دستورعمل‌هایی که از سوی سازمان محیط زیست برای این فاز ابلاغ شده است، باید از آنالایزرهای پایش آنلاین در همه کوره‌های پالایشگاه از جمله واحد ۱۰۴، ۱۱۶ و هر آنچه تحت عنوان دودکش‌های خروجی پالایشگاه است، استفاده کنند که مجری فاز از آن یاد کرد و گفت: ما نیز این دستورعمل را به پیمانکاران‌مان ابلاغ کرده‌ایم تا بتوانیم در هر لحظه آلاینده‌های خروجی بخش آب و هوا را اندازه‌گیری کنیم تا از بازه استانداردی خارج نشود و آسیبی به محیط‌زیست نرسانیم. خوشبختانه بخش عمده‌ای از این دستورعمل اجرا شده و مابقی نیز در آینده‌ای نه چندان دور به سرانجام می‌رسد.
