نشریه اینترنتی دیپلمات در پاسخ به پرسشی درباره این که آیا چین واقعاً خواهد توانست یک نظم جهانی جدید بسازد؛ نوشته که اگر هم سیاست خارجی فعلی پکن به جایی برسد، محتمل‌ترین نتیجه چنین تلاشی برای بازسازی حکومت جهانی، بی‌نظمی خواهد بود، نه یک نظم جهانی جدید با محوریت و رهبری چین.
به گزارش پایگاه خبری تجریش ؛ کمترین روزی وجود دارد که در آن صحبت‌هایی درباره قصد و نیت چین برای بازسازی نظم جهانی گفته نشود.
این موضوعی است که آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا نیز درباره آن هشدار داده و گفته که «چین تنها کشوری است که هم قصد تغییر نظم بین‌المللی را دارد و هم این‌که از قدرت انجام این کار بهره‌مند است». اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا نیز در این زمینه گفته که «واضح است که پکن قصد تغییر سیستماتیک نظم بین‌المللی را دارد». رئیس‌جمهور برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا نیز همین چند ماه پیش وعده داده بود که «چین و برزیل با هم می‌توانند حاکمیت جهانی را تغییر دهند».
این موضوع را چند ماه پیش فایننشال‌تایمز در مقاله‌ای به این شکل بیان کرده بود که «هر حرکتی از سوی پکن به عنوان تلاشی برای پیشبرد هدف همیشگی ایجاد نظم جهانی جایگزین تعبیر می‌شود» و اکونومیست هم در جلد خود تحرکات چین را «در راستای ساختن جهان به روایت شی» عنوان کرده بود. در حقیقت کمتر هفته‌ای است که در طول آن دانشمندان برجسته روابط بین‌الملل یا رهبران پیشین جهان درباره محافظت از نظم و قوانین فعلی جهان که توسط چین تجدیدنظرطلب تهدید می‌شود، نظر ندهند!
شواهدی که تاکنون بر اساس اظهارات یا اقدامات خود چین در مورد جاه‌طلبی‌های این کشور برای ایجاد نوع جدیدی از روابط بین‌الملل ارائه شده؛ تلاش‌های چین برای نفوذ اقتصادی بر بیشتر کشورهای در حال توسعه یا دستاوردهایش در زمینه گسترش گروه‌های چین‌محوری مانند بریکس یا سازمان همکاری شانگهای را شامل می‌شود. پیشی گرفتن غیرقابل انکار چین از قدرت‌های هم‌رده‌ای مانند روسیه و هند، موفقیت در ابتکارات دیپلماتیک جدید مانند توافق جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی و کاهش عمومی قدرت و اعتبار غرب دیگر شواهدی هستند که در این مبحث می‌توان ارائه داد.
فضیلت اصلی این روایت در سادگی آن نهفته است: چین به یک قدرت بزرگ در جهان تبدیل شده است و بنابراین مانند روشی که آمریکا بعد از جنگ دوم جهانی پی گرفت، می‌خواهد منافع و ارزش‌هایش در نظم بین‌المللی منعکس شود. ایده بدی هم نیست. اما سوال اصلی این است که واقعاً پکن در ایجاد نظم جدید- نه شکستن نظم قدیمی- چقدر موفق عمل کرده است.
البته نمی‌توان این موضوع را انکار کرد که چین تا حد قابل توجهی توانسته صدای خود را در صحنه بین‌المللی به گوش دیگر قدرت‌های جهان برساند. از سپتامبر ۲۰۲۱ به بعد پکن از سه «ابتکار جهانی» به ترتیب در زمینه توسعه، امنیت و تمدن رونمایی کرده است. ابتکاراتی که در کنار ابتکار «کمربند و جاده» تبدیل به چهار ستون ابتکارات پرزیدنت شی جین‌پینگ شده‌اند- که در راستای آینده مشترک جوامع به عنوان طرحی برای صلح و ثبات جهانی و یک محرک قوی برای توسعه جهانی پیشنهاد شده است.
هم‌چنین افزایش نفوذ چین در سازمان ملل نیز قابل کتمان نیست. پکن از نظر میزان کمک مالی به بودجه سازمان ملل دومین کشور بزرگ جهان است و «صندوق صلح و توسعه» ۲۰۰ میلیون دلاری خود را مستقیماً زیر نظر دبیرکل اداره می‌کند. اتباع چینی در بالاترین رده‌های سازمان ملل حضور دارند و در شورای امنیت نیز پکن ابایی از استفاده از حق وتو ندارد و به راحتی می‌تواند دیگر کشورهای عضو را برای حمایت از مواضع خود بسیج کند.
ادامه این مطلب را در آدرس زیر در نشریه اینترنتی دیپلمات بخوانید
