بعد از فراز و نشیب‌های زیاد با توافق بین ایران و کشور عراق، عملیات اجرایی راه آهن شلمچه _ بصره شروع شده است.
خط ریلی شلمچه-بصره که می‌تواند ایران را با راه‌آهن مستقیم به کربلا متصل کند، از پروژه‌هایی است که با وجود اهمیت از نظر مسافران زیارتی و از بُعد تجاری، طی سال‌های گذشته نتیجه نگرفته اما دیروز پس از چشم انتظاری چندین ساله با حضور معاون اول رئیس جمهور، وزیر راه وشهرسازی و مقامات کشور عراق عملیات مسیر ریلی شلمچه به بصره آغاز شد.
راه‌اندازی این خط ریلی از ۲۰ سال گذشته مطرح شده و در این سال‌ها همواره فرآیند آن فراز و نشیب‌هایی داشته اما با توجه به رویکرد دولت سیزدهم در بحث دیپلماسی اقتصادی ، طلسم چندین ساله این مسیر ریلی شکسته شده است.
سال گذشته حتی مواردی از جمله عدم تمایل عراق به تکمیل این پروژه ریلی مطرح شد و اینکه عراق این خط را معارض با کریدور شمالی-جنوبی خود می‌داند که بنا دارد آن را با همکاری ترکیه و یکی از شرکت‌های ایتالیایی جلو ببرد اما اکنون قرار شده این خط ریلی توسط کشور عراق به بهره برداری برسد و این می‌تواند از لحاظ تجارت با کشور عراق به ایران کمک کند.
یک سکوی مسافری خط آهن شلمچه-بصره ساخته شده است
در همین رابطه سید میعاد صالحی مدیرعامل شرکت راه آهن در خصوص آخرین وضعیت راه آهن شلمچه _ بصره گفت: در خاک ایران ریل گذاری انجام شده، حتی بخشی از ریل را وارد خاک عراق کرده‌ایم و یک سکوی مسافری هم ساخته شده است، بنابراین ما در ایران در بحث ریلی کارها را انجام داده‌ایم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه می‌توانیم ایستگاه مسافری شلمچه را نیز توسعه داده و خطوط را اضافه کنیم، گفت: درخصوص آن چیزی که مربوط به خود خط اصلی است کار انجام شده و در حال مسافرگیری است.
صالحی بیان کرد: طبق تفاهمی که امضا شده برای کل پروژه به استثنای پل، ۱۸ ماه در نظر گرفته شده که حدود ۶ ماه بحث مین روبی و باقی زمان نیز برای روسازی و زیرسازی این ۳۲ کیلومتر خواهد بود.
مدیرعامل راه‌آهن گفت: با توجه به بحث پل که به موازات آن انجام خواهد شد؛ پیش‌بینی ما برای پایان این خط آهن بین ۱۸ ماه تا دو سال است، البته از زمانی که طرف عراقی زمین را به ما تحویل دهد.
وی گفت: با توجه به اینکه در هفته گذشته این موضوع در هیات دولت عراق مصوب شد و حضور قریب الوقوع مقامات عراقی، نسبت به تحویل زمین این پروژه در نقطه صفر مرزی، امید داریم این پروژه در زمان مقرر به سرانجام برسد.
انجام پروژه راه آهن شلمچه _بصره طی ۱.۵ تا ۲ سال آینده
در همین رابطه مهرداد بذرپاش وزیر راه وشهرسازی گفته است: سعی می‌کنیم ظرف مدت یک و نیم تا دو سال این پروژه را به سرانجام برسانیم.همچنین توافقی با کشور سوریه انجام شده است تا بتوانیم از طریق ریلی با کشور سوریه نیز در ارتباط باشیم.
وزیر راه و شهرسازی گفت: پس از توافقات در زمینه توسعه روابط، یک پیمان سه جانبه میان ایران، عراق و سوریه در دستور کار قرار خواهد گرفت.
توسعه پایداری در حوزه ترانزیت با تقویت خطوط ریلی
با توجه به اهمیت چشم گیر این پروژه حمل ونقلی در حوزه ترانزیت بسیاری از مسئولان بر توسعه خطوط ریلی این منطقه تاکید دارند به طوری که امین ترفع مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه اجرایی شدن این پروژه برای حوزه ترانزیت یک اثر راهبردی دارد افزود: باید با تمامی کشورهای اطراف اتصال حمل ونقلی پیوسته داشته باشیم و کشور عراق هم یکی از این کشورهایی است که باید اتصال با آن را برقرار کنیم.
وی افزود: هرچه شبکه ما با کشورهای همسایه قوی تر شود در نتیجه توسعه پایداری در بحث ترانزیت ایجاد می شود.
مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی توضیح داد: شمال تا جنوب ایران از نظر ترانزیتی یک شبکه است و این شبکه ترانزیتی هم شمال را به جنوب ، شرق را به غرب متصل می کند و همچنین جنوب را به غرب و شرق متصل می کند از سوی دیگر این شبکه شمال را به غرب وشرق متصل می کند در نتیجه یک شبکه کامل ترانزیتی است که در جهت های مختلف ترانزیتی برای خود تسهیلات ایجاد می کند و همین امر باعث می شود که با یک کشور همسایه یک اتصال پر ظرفیت پایدار ایجاد کنیم.
ترفع اظهار کرد: اتصال های با ظرفیت پایدار به این معنا است که هم به صورت بلند مدت می توانیم از این ظرفیت ها استفاده کنیم وبا اتصال این بخش ما شاهد انتشار کمتر کربن و استفاده کمتر سوخت خواهیم بود.
وی افزود: با برقراری این خط راه آهن میزان توقف ها کاهش می یابد و حجم ترافیک ها در پایانه های جاده ای کاهش می یابد و حجم جابه جایی بار توسط بخش ریلی چند برابر می شود چراکه یک کامیون ظرفیت جابه جایی تنها یک کانتینر را دارد اما زمانی که از بخش حمل ونقل ریلی استفاده می کنیم ۳۰ تا ۴۰ واگن به اندازه ۸۰ تا ۱۰۰ کامیون بار حمل می کند که این اقدام در حوزه حمل ونقل و محیط زیست بسیار موثر است.
ترفع تاکید کرد: با هر کدام از کشورهای همسایه زمانی که بتوانیم این اتصال پایدار پر ظرفیت را فراهم کنیم نقش ما در آن جهت شبکه ترانزیتی قوی تر می شود.
با توجه به آنکه قرار شده است که ایران اقدامات در خصوص پاکسازی و مین روبی تا ۱۶ کیلومتر این خط ریلی را انجام دهد و از سوی دیگر با توجه به توان متخصصان ایرانی پل یک کیلومتری در کشور عراق را بسازد بنابراین می توان امید داشت که در صورت همکاری کشور عراق بتوان ظرف مدت دوسال این پروژه به اتمام برسد.
در پی انجام مذاکرات خارجی برای پیشبرد طرح‌های حمل و نقلی که به گفته وزیر راه و شهرسازی دستاورد سیاست‌های دولت سیزدهم در حوزه ارتقای روابط با کشورهای منطقه است، توافق ساخت مسیر ریلی شلمچه- بصره پس از سال ها انتظار در بهار امسال به واقعیت پیوست.
این دستاورد حمل و نقلی که ذیل سیاست ارتقای روابط با کشورهای منطقه از ابتدای دولت سیزدهم به دست آمده است، شبکه ریلی ایران را به عراق متصل می‌کند و از عراق هم از منطقه بوکمال می‌تواند به خاک سوریه منتقل کند که به این ترتیب، اتفاق بزرگی در حوزه توزیع مسافر و بار بین سه کشور رقم می‌خورد.
مهمتر اینکه خط ریلی شلمچه- بصره در صورت اتصال، می‌تواند به عنوان راهی مناسب برای انتقال زائران ایرانی به کربلا و مسیری تجاری در طول سال، مورد استفاده دو کشور قرار گیرد.
خطوط ریلی در ایران تا نقطه مرزی شلمچه متصل است. همچنین در عراق نیز از شهر بصره تا شهرهایی از جمله کربلا و بغداد خطوط ریلی متصل هستند و در صورت اتصال بین شلمچه تا بصره که طولی حدود ۳۲ کیلومتر دارد، شبکه ریلی دو کشور به یکدیگر متصل خواهد شد و ما شاهد جابه جایی ۱۲ میلیون نفر مسافر و حمل بار بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن خواهیم بود.
