در حالی که در دو سال گذشته نزدیک به ۲۰ کشتی در خلیج فارس توسط نیروهای نظامی ایران هدف توقیف قرار گرفتهاند، ایالات متحده با دور جدیدی از اقدامات قصد دارد امنیت کشتیهای عبوری از تنگه هرمز را تضمین کند.
تنگه هرمز که بین سواحل ایران و امارات متحده عربی قرار دارد، برای تجارت جهانی نقطهای استراتژیک به شمار میرود چرا که یک پنجم نفت حملشده از طریق دریا در جهان از این تنگه عبور میکند. در دو سال اخیر اما حملات متعدد توسط نیروهای نظامی ایران به کشتیهای عبوری باعث شده است تا تنشها در این ناحیه افزایش یابد.
تیموتی هاوکینز، سخنگوی ناوگان پنجم آمریکا مستقر در بحرین، در این باره به خبرگزاری فرانسه میگوید: «اقدامات ایران در توقیف کشتیها در تنگه هرمز خطری فزاینده را برای ملوانان در منطقه به وجود آورده است.»
آقای هاوکینز اضافه کرد: «ما بر تقویت حضور خود در تنگه هرمز و اطراف آن متمرکز هستیم تا امنیت و ثبات یک آبراه بسیار مهم را تضمین کنیم.»
به گفته ارتش آمریکا، ایران در دو سال گذشته نزدیک به ۲۰ کشتی با پرچم کشورهای خارجی را توقیف کرده یا تلاش کرده است که کنترل آنها را در دست بگیرد. در آخرین موارد از این دست حملات، نیروهای نظامی ایران یک نفتکش با پرچم جزایر مارشال را که به سمت ایالات متحده در حرکت بود در ماه آوریل توقیف کردند. یک هفته بعد نیز نفتکشی با پرچم پاناما که در حال عبور از تنگه هرمز بود توقیف شد.
این در شرایطی است که واشنگتن اخیرا اعلام کرده است که در اوایل ماه ژوئیه دو تلاش ایران برای توقیف نفتکشهای تجاری در سواحل عمان را ناکام گذاشته است.
در همین راستا ائتلاف دریایی به رهبری آمریکا روز شنبه به کشتیها توصیه کرد که تا حد امکان از آبهای سرزمینی ایران دوری کنند. سخنگوی ناوگان پنجم آمریکا مستقر در بحرین این تصمیم را یک «گام محتاطانه» با توجه به حوادث اخیر خوانده است.
در اوایل ماه اوت، نیروی دریایی ایالات متحده از ورود بیش از ۳ هزار سرباز آمریکایی و دو ناو جنگی به نامهای یواساس باتان و یواساس کارترهال به دریای سرخ در آن سوی شبه جزیره عربستان خبر داده بود. آقای هاوکینز گفت این نیروی کمکی به واشنگتن اجازه میدهد تا «در صورت لزوم به نیروهای قدرتمندتری دسترسی داشته باشد.»
ایالات متحده که در حال تقویت نیروهای خود در منطقه است در ماه ژوئیه نیز از اعزام هواپیماهای جنگنده اف-۳۵ و اف-۱۶ به منطقه خبر داده بود.
این در حالی است که هفته گذشته یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری فرانسه گفت علاوه بر این، واشنگتن در حال آماده شدن برای سوار کردن زنان و مردان نیروی دریایی در تانکرهای تجاری ترانزیت از خلیج فارس است.
هنوز هیچ اعلام رسمیای در این خصوص صورت نگرفته است، با این وجود تیموتی هاوکینز تاکید کرد ایالات متحده نیروهایی دارد که «اینجا در منطقه آموزش دیدهاند تا تمام مأموریتهایی را که به آنها سپرده شده است، انجام دهند.»
وی با امتناع از پاسخ در خصوص اینکه آیا این درخواست از سوی کشورهای خلیج فارس بوده است، گفت: «یکی از مزایای اصلی نیروهای اضافی این است که امکان همکاری با شرکای کلیدی دریایی، به ویژه عربستان سعودی را فراهم میکند.»
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که برای امنیت خود به شدت به آمریکاییها وابسته هستند، پس از افزایش حملات به کشتیها از سال ۲۰۱۹ بدین سو منتظر تعهدات قویتری از سوی ایالات متحده بودهاند. با این وجود تعلل ایالات متحده و ترتیب اولویتهای جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در این سوی قاره آسیا باعث شده است این کشورها بیم آن را داشته باشند که توسط ایالات متحده تنها گذاشته شوند و به همین دلیل به تقویت روابط با چین و حتی ایران روی آوردهاند.
در ماه مه، امارات متحده عربی تصمیم گرفت از ائتلاف دریایی به رهبری ایالات متحده در خلیج فارس خارج شود. این در شرایطی است که ایران تهدید کرده است «در پاسخ به هر اقدام شرورانه ایالات متحده»، کشتیهای آمریکایی را توقیف خواهد کرد.
تنشها در منطقه خلیج فارس در حالی افزایش یافته است که تلاشهای مختلف برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران با شکست مواجه شده است و واشنگتن و تهران بر سر این موضوع با هم اختلاف نظر دارند.
توربیورن سولتودت، تحلیلگر شرکت مشاوره «وریسک مپلکرافت»، در این باره به خبرگزاری فرانسه میگوید: «در غیاب هرگونه نشانهای از توافق دیپلماتیک بین ایالات متحده و ایران و در شرایط فعلی تنها راه جایگزین، بازدارندگی هرچه مؤثرتر است.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه اضافه کرد:«با این حال این استقرار نیروهای آمریکایی برای رفع نگرانیهای امنیتی فزاینده در منطقه کافی نخواهد بود.»
به گفته وی تا زمانی که این حوادث ادامه داشته باشد «این تصور که ایالات متحده به اندازه کافی برای جلوگیری از حملات ایران اقدامی نمیکند، وجود خواهد داشت.»
یورونیوز