چکیده : پزشکان یکی از اقشار تاثیرگذار و پر درآمد جامعه، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد هستند. با توجه به تنوع روش‌های کسب درآمد این گروه، نحوه محاسبه مالیات نیز متفاوت است. در این مقاله با قوانین و شیوه‌های محاسبه مالیات پزشکان در سال 1404 آشنا می‌شویم و با انواع مالیات‌ها، معافیت‌ها و تکالیف قانونی آشنا خواهیم شد، پس با ما همراه باشید.
پزشکان یکی از اقشار تاثیرگذار و پر درآمد جامعه، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد هستند. با توجه به تنوع روش‌های کسب درآمد این گروه، نحوه محاسبه مالیات نیز متفاوت است. در این مقاله با قوانین و شیوه‌های محاسبه مالیات پزشکان در سال 1404 آشنا می‌شویم و با انواع مالیات‌ها، معافیت‌ها و تکالیف قانونی آشنا خواهیم شد، پس با ما همراه باشید.
مالیات پزشکان چیست؟
مطابق ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم، همه افراد و اشخاص حقیقی یا حقوقی که در ایران به هر نحو کسب درآمد می‌کنند، موظف به پرداخت مالیات هستند. پزشکان نیز به عنوان فعالان بخش درمانی چه به صورت مستقل و چه استخدامی، باید مالیات خود را طبق قانون بپردازند.
میزان مالیات پزشکان به درآمد واقعی آنها بستگی دارد و هیچ ارتباطی با تخصص یا مدرک علمی آنها ندارد.
مالیات پزشکان شامل چه مواردی می‌شود؟
مالیات پزشکان به مجموعه‌ای از مالیات‌ها اطلاق می‌شود که توسط سازمان امور مالیاتی از افراد دارای طبابت رسمی و درآمد از خدمات درمانی، دریافت می‌گردد. این مالیات در سه گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شود:
مالیات بر درآمد مشاغل پزشکی
مالیات بر حقوق دریافتی از بیمارستان یا مراکز درمانی
مالیات تکلیفی بابت پرداخت به اشخاص دیگر مثل پرسنل، دستیار یا همکار
دسته بندی پزشکان از نظر مالیاتی
پزشکان بر اساس نوع فعالیت، به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
پزشکان حقیقی
پزشکانی که به‌صورت مستقل مطب دارند یا در مطب دیگران شریک هستند و درآمد را خودشان دریافت می‌کنند. مشمول فصل چهارم قانون مالیات‌های مستقیم (مشاغل) هستند.
پزشکان حقوق بگیر
پزشکانی که در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها یا شرکت‌های درمانی مشغول به‌کارند و حقوق ماهانه دریافت می‌کنند. مشمول فصل سوم قانون مالیات‌های مستقیم (مالیات بر حقوق) هستند.
برخی پزشکان به‌صورت ترکیبی در هر دو قالب فعالیت دارند و موظف‌اند برای هر منبع درآمد جداگانه اظهارنامه و تکالیف قانونی ارائه دهند.
مالیات بر درآمد پزشکان چگونه محاسبه می‌شود؟
درآمد حاصل از طبابت، ویزیت، جراحی، مشاوره یا هرگونه فعالیت درمانی مشمول مالیات بر مشاغل است.
محاسبه به‌صورت پلکانی بوده و پس از کسر هزینه‌های قابل قبول و معافیت‌ها، بر درآمد خالص سالانه اعمال می‌شود.
نرخ پلکانی مالیات سال ۱۴۰۴:
تا ۱۲۰ میلیون تومان: معاف از مالیات
از ۱۲۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان: ۱۰٪
از ۲۵۰ تا ۶۵۰ میلیون تومان: ۱۵٪
بالای ۶۵۰ میلیون تومان: ۲۰٪ تا ۲۵٪
هزینه‌هایی مانند اجاره مطب، حقوق منشی، تجهیزات پزشکی و هزینه‌های جاری مطب جزء هزینه‌های قابل قبول و کاهنده درآمد مشمول مالیات محسوب می‌شوند.
مالیات بر حقوق پزشکان شاغل در مراکز درمانی
پزشکانی که با قرارداد حقوقی یا پیمانکاری در بیمارستان‌ها کار می‌کنند، ماهانه حقوق دریافت کرده و مالیات آنان توسط کارفرما کسر و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود.
سقف معافیت حقوق سال ۱۴۰۴: حدود ۱۲۰ میلیون تومان سالانه
مازاد بر آن مشمول نرخ‌های پلکانی تا ۳۰٪ خواهد بود
کارفرما موظف است ماهانه فهرست مالیات حقوق را در سامانه «حقوق و دستمزد» ثبت کند
پزشک در این موارد وظیفه‌ای در پرداخت مستقیم مالیات ندارد، اما باید مجموع دریافتی و مالیات کسر شده را در اظهارنامه سالانه خود لحاظ کند.
مالیات تکلیفی پزشکان
درصورتی‌که پزشک در مطب یا کلینیک شخصی از خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی استفاده کند (مثل اجاره دستگاه، همکاری با دستیار، قرارداد با منشی)، موظف است مالیات تکلیفی کسر و پرداخت کند.
مثال:
۱۰٪ مالیات اجاره مطب (درصورت اجاره از شخص حقیقی)
۳٪ از پرداخت‌های قرارداد پیمانکاری یا خدماتی
۵٪ مالیات قراردادهای غیرمستقیم
پزشکان باید این مبالغ را از پرداخت شونده کسر کرده، در سامانه سازمان ثبت و تا موعد مقرر پرداخت کنند.
معافیت‌های مالیاتی مشاغل پزشکی
بر اساس ماده ۱۳۹ و تبصره‌های قانون مالیات‌ها، بخشی از درآمد پزشکان تحت شرایط خاص معاف از مالیات است:
خدمات ارائه‌شده در مناطق محروم و روستایی
فعالیت در مراکز خیریه یا درمانی رایگان
در آمدهای کمتر از سقف معافیت تعیین‌شده سالانه
معافیت ماده ۱۰۰ برای مشاغل با گردش محدود (صرفاً با شرط تنظیم اظهارنامه توافقی)
ثبت‌نام در سامانه مودیان و صندوق فروش
از سال ۱۴۰۲، پزشکان موظف به ثبت در سامانه مودیان و استفاده از پایانه فروشگاهی (کارت‌خوان متصل به سازمان مالیاتی) هستند.
شماره پوز باید به نام پزشک ثبت شده باشد
تراکنش‌های ورودی به‌عنوان درآمد شناسایی می‌شود
عدم ثبت در سامانه مؤدیان جریمه و محرومیت از معافیت دارد
هرگونه حساب بانکی مرتبط با کسب‌وکار باید در این سامانه معرفی شود
ارسال اظهارنامه مالیاتی پزشکان
پزشکان باید هر سال تا ۳۱ خرداد، اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال قبل را در سامانه tax.gov.ir ثبت کنند. اطلاعات مورد نیاز:
جمع درآمدهای سالیانه
فاکتور هزینه‌های درمانگاه یا مطب
لیست دارایی و تجهیزات
کدهای رهگیری از سامانه مودیان و پایانه فروش
اگر پزشک به صورت شراکتی کار می‌کند، باید درصد شراکت نیز دقیق قید شود.
جرایم مالیاتی برای پزشکان در سال ۱۴۰۴
بی توجهی به وظایف مالیاتی ممکن است منجر به جرایم سنگین شود. موارد زیر مشمول جریمه هستند:
تخلف | میزان جریمه |
عدم ارائه اظهارنامه | ۳۰٪ مالیات متعلق |
عدم ثبت کارت‌خوان در سامانه مودیان | تا ۱۰٪ کل درآمد مشمول |
کتمان درآمد | تا ۲ برابر مالیات متعلق |
عدم پرداخت مالیات تکلیفی | ۲٪ مبلغ پرداختی ماهانه |
عدم نگهداری دفاتر قانونی | رد دفاتر و تشخیص علی‌الراس |
نکات مهم حسابداری و دفاتر قانونی برای پزشکان
پزشکان باید دفاتر روزنامه و کل یا نرم افزارهای حسابداری مورد تایید سازمان را نگهداری کنند. موارد زیر ضروری هستند:
ثبت روزانه دریافتی‌ها و پرداختی‌ها
نگهداری فاکتورها و رسیدهای هزینه‌ها
ثبت قراردادهای کاری و مالی
گزارش‌گیری فصلی از کارت‌خوان یا حساب بانکی مرتبط با فعالیت حرفه‌ای
راهکارهای کاهش ریسک مالیاتی پزشکان
برای جلوگیری از جرائم و مشکلات مالیاتی، پزشکان باید با رعایت چند نکات زیر ریسک مالیاتی خود را تا حد زیادی کاهش دهند:
بهره‌گیری از مشاور مالیاتی آگاه به قوانین مشاغل پزشکی
ثبت دقیق هزینه‌ها و نگهداری اسناد
استفاده از نرم افزارهای مالیاتی مورد تایید سازمان
کنترل کارت خوان‌ها و حساب‌های بانکی جهت جلوگیری از تراکنش‌های مشکوک
استفاده از ظرفیت ماده ۱۰۰ برای پزشکان با درآمد محدود یا مطب‌های کوچک
جمع بندی
در سال ۱۴۰۴ قوانین مالیاتی پزشکان به‌طور عجیبی هوشمند و سخت گیرانه شده است. عدم شفافیت در درآمد، استفاده از کارت‌خوان‌های نامعتبر و بی‌توجهی به ثبت سامانه مودیان، منجر به جرایم مالیاتی سنگین می‌شود. پزشکان می‌توانند با تنظیم دقیق اسناد، استفاده از دفاتر قانونی و بهره‌گیری از مشاوره حرفه‌ای، تعهدات خود را به درستی انجام دهند و از حقوق قانونی خود نیز بهره‌مند شوند. برای دریافت مشاوره امور مالیاتی و حسابرسی می توانید با مباشر در ارتباط باشید.
سوالات متداول
آیا پزشکانی که خارج از کشور اقامت دارند ولی در ایران درآمد دارند، مشمول مالیات هستند؟
بله، هر درآمدی که در قلمرو جمهوری اسلامی ایران حاصل شود، حتی اگر فرد مقیم خارج باشد، مشمول مالیات است.
در صورت همکاری پزشک با چند مرکز درمانی به‌صورت پاره‌وقت، نحوه تسویه مالیات به چه شکل است؟
پزشک موظف است مجموع درآمد خود از تمام مراکز را در اظهارنامه وارد کند و براساس جمع کل درآمد، مالیات محاسبه می‌شود.
اگر پزشک در سال ۱۴۰۴ هیچ درآمدی نداشته باشد، آیا باز هم موظف به ارائه اظهارنامه است؟
بله، حتی در صورت عدم فعالیت، پزشک باید اظهارنامه صفر ارائه دهد تا مشمول جریمه عدم تسلیم نشود.
آیا مالیات بر ارزش‌افزوده برای پزشکان در سال ۱۴۰۴ الزامی است یا همچنان معافیت دارند؟
از سال ۱۳۹۹ به بعد برخی خدمات پزشکی خاص مشمول مالیات بر ارزش‌افزوده شدند. در سال ۱۴۰۴ هم اگر پزشک خدمات زیبایی یا غیرضروری ارائه دهد، ممکن است مشمول این مالیات شود .
