در هفتههای اخیر پلتفرم هوشمصنوعی ChatGPT متعلق به OpenAI در جهان غوغایی بهپا کرده است؛ هر چند این سرویس برای کاربران ایرانی تحریم است، اما برای نخستینبار روزنامه همشهری برای نوشتن یک گزارش خبری فارسی با سوژه آینده شغلی خبرنگاران و روزنامهنگاران از این هوشمصنوعی استفاده کرده است. این گزارش طی چند مرحله توسط هوشمصنوعی تولید شده و طبق روال عادی کار خبرنگاران، مورد ویرایش توسط ویراستاران روزنامه قرار گرفته است.
روزنامهنگاری با هوش مصنوعی در حال توسعه و پیشرفت است. کاربردهای اصلی آن شامل تولید محتوای خودکار، پیشبینی خبرها و سرویسهای خبری بهصورت خودکار بهحساب میآید. سیستمهای هوش مصنوعی مؤثر در بهبود سرعت و کیفیت تولید محتوا و کاهش هزینهها برای انتشار هستند. مثلاً روزنامهها میتوانند با استفاده از سیستمهای هوشمصنوعی، خبرها را بهصورت خودکار تجزیه و تحلیل و بهصورت خودکار خلاصه کنند. در همین حال، سیستمهای هوش مصنوعی میتوانند با استفاده از الگوریتمهای مبتنی بر داده، پیشبینی رویدادها و تحلیل روندها را انجام دهند. با این حال، استفاده از هوش مصنوعی در روزنامهنگاری همچنان با مشکلاتی مواجه است؛ مانند عدماعتبار خبرها و مشکلات امنیتی؛ بنابراین باید گزینههایی برای تضمین اعتبار و امنیت خبرها در رسانهها درنظر گرفت.
تغییر، نه پایان
آینده شغل خبرنگاران با پیشرفت هوش مصنوعی ممکن است تغییراتی داشته باشد. با استفاده از سیستمهای خبری خودکار، ممکن است تعدادی از وظایف خبرنگاران بهصورت خودکار برعهده سیستمها گذاشته شود. با این حال، خبرنگاران باید توانایی کار با هوش مصنوعی و دانش درباره تحلیل دادهها را بهدلیل نیاز به کنترل اعتبار و تصدیق خبرها، بیشتر داشته باشند. اکنون، خبرنگاران مجزا برای گزارشگری، تحلیل، تدوین و انتشار خبرها موردنیاز هستند، ولی با توسعه هوش مصنوعی، ممکن است بعضی از عملکردهای این شغل بهصورت خودکار توسط سیستمهای هوشمصنوعی صورت گیرد. با این حال، همچنان نیاز به خبرنگارانی خواهد بود که بتوانند تجزیه و تحلیلها را با عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط، بهبود ببخشند. همچنین، شغل خبرنگاران با هوش مصنوعی ممکن است به تولید خبرهای بیشتر، با کیفیت بالاتر و سرعت بیشتر، تغییر کند.
جایگزین انسان نیستم
هوش مصنوعی ممکن است بعضی از وظایف روزنامهنگاران را بهصورت خودکار بهعنوان یک کمککننده برای آنها انجام دهد، اما بهعنوان یک جایگزین کامل برای آنان نمیتواند مشخص شود. با توجه به حداقل نیاز به بررسی و تأیید قبل از استفاده توسط انسان، هوش مصنوعی نمیتواند بهعنوان یک خبرنگار بدون هماهنگی با انسان عمل کند. علاوه بر این، بعضی از مهارتهای مربوط به شغل خبرنگاری همچون تعامل با منبع، ارزیابی حقایق و شناخت مخاطب را هوش مصنوعی نمیتواند بدون مشارکت انسان انجام دهد.
نیاز به تأیید انسانی
خبرهای خودکار با هوش مصنوعی هماکنون میتوانند براساس معیارهای مشخص شده و دادههای موجود، تولید شوند، اما خبرهای تولیدشده باید توسط خبرنگاران مرور و تصدیق شوند تا اعتبار آنها بررسی شود؛ بهعنوان مثال، خبرهای تولید شده با هوش مصنوعی ممکن است نیاز به اصلاحات کوچک داشته باشند، بعضی از آنها ممکن است نباید منتشر شوند یا باید با تغییراتی تایید شوند. همچنین، خبرهای تولید شده توسط سیستمهای خبری خودکار، عمدتا در زمینههای مشخص و عمومی هستند و نمیتوانند خبرهای عمیق و پیچیده را تولید کنند. خبرنگاران باید با توجه به علاقهمندیها و نیازهای مخاطبان، خبرها را با توجه به دلایل و منابع مشخص تولید کنند.
روند نوشتن یک خبر
هوش مصنوعی خبر را با استفاده از الگوریتمهای خودکار، عبارات و جملات تولید میکند؛ عبارات و جملات را از منابع مختلف، مانند خبرهای منتشر شده، دادهها، اطلاعات شناختهشده و... بهکار میگیرد. سپس، سیستم خبری خودکار با استفاده از الگوریتمهای تشخیص زبان، نظرات، نکات و آمار مربوط به موضوع را تشخیص میدهد و با استفاده از الگوریتمهای نوشتاری، خبر را تولید میکند. بهعنوان مثال، با داشتن دادههای مربوط به یک حادثه، الگوریتم خبری خودکار میتواند خبر را با درنظر گرفتن جزئیات حادثه و نکات دیگر، تولید کند.
از گزارش تحلیلی تا تحقیقی
هوش مصنوعی میتواند گزارش تحقیقی بنویسد، اما با شرایطی که دادههای موردنیاز آن بهدست آمده باشد. با آموزش با دادههای مناسب، هوش مصنوعی میتواند براساس اطلاعات وارد شده، گزارش تحقیقی تولید کند، اما همچنان نیاز به بررسی و تأیید توسط انسان دارد. همچنین هوش مصنوعی میتواند گزارش تحلیلی بنویسد؛ با این شرایط که آموزش با دادههای مناسب برای آن صورت گرفته باشد. با استفاده از خودآگاهی، تحلیل و بهکارگیری دادههای داده شده، هوش مصنوعی میتواند تحلیلهای مناسب و دقیق تولید کند.